Çocuklarda COVİD
Yeni doğan dönemi dâhil olmak üzere çocuklara COVID-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 bulaşabilir. Bu çocuklarda, erişkinlere benzer ancak onlara göre daha hafif belirtiler görülür. Bunlar sıklık sırasına ateş, öksürük, burun akıntısı ve tıkanıklığı, baş ve boğaz ağrısı, bulantı-kusma, ishaldir. Çocukların önemli bir kısmı ise hiçbir belirti olmadan veya kolayca dikkatlerden kaçabilecek çok hafif belirtiler ile hastalığı atlatır. Bu çocuklara tanı konulup izolasyonları sağlanamaz ise erişkinlere göre daha kısa sürede virüsü taşıyabilir ve hastalığın yayılmasına aracılık edebilirler. Bununla birlikte, özellikle kronik hastalıklara bağlı olarak bağışıklık sistemi baskılanmış çocuklarda ve 1 yaş altındaki bebeklerde daha sık olmak üzere hastaneye yatış gerektiren ağır COVID-19 olguları da görülebilir. Bazı çocuklarda, COVID-19 enfeksiyonundan birkaç hafta sonra multisistem inflamatuar sendrom (MIS-C) adı verilen COVID-19 ile bağlantılı olduğu düşünülen çok nadir fakat ciddi bir hastalık bildirilmiştir. (MIS-C), kalp, akciğer, böbrek, beyin, cilt, göz ve mide-barsak sistemi dâhil olmak üzere farklı organları tutabilen, yoğun bakım takibi gerektiren bazen ölüme bile neden olabilen ağır bir klinik tablodur.
Erişkinlere göre çok daha nadir de olsa COVID-19 geçiren çocuklarda da uzayan veya kalıcı etkiler olabiliyor. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış olan çocuklarda kalıcı veya uzayan kalp, akciğer sorunları, bazen nörolojik sorunlar görülebiliyor.
COVID-19 hastalığının etkili bir tedavisi maalesef yok. Bu nedenle aşılanma ve diğer hastalıktan korunma önlemleri (maske takılması, kapalı ortamların havalandırılması gibi) çok önemlidir. Hastalığı belirtisiz veya hafif belirtiler ile geçiren çocuklarda herhangi bir ilaç tedavisi verilmiyor. Sadece hasta olmayanlardan ayrı bir ortamda 10 gün süre ile dinlenme, dengeli beslenme öneriyoruz. Hastalık semptomları (belirtileri) belirgin olanlarda ise bu semptomları azaltmak için ağrı kesici/ateş düşürücüler verilebilir. Solunum sıkıntısı olan hastalara hastanede oksijen desteği verilmesi, daha ağır hastalara yaşam desteği sağlanması gerekebilir.
12 yaş üzeri çocuklar için aşılanmanın güvenli ve etkili olduğu bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. Bu yaş grubu mutlaka aşılanmalıdır. 5-11 yaş arası için sürdürülmekte olan çalışmaları sonucunu beklemek gerekiyor. Genel olarak çocuklar aşı uygulamalarına erişkinlere göre çok daha iyi yanıt verirler. Erişkinlere yapılması sakınca olmayıp çocuklara yapılması uygun olmayan herhangi bir aşı bulunmamaktadır, çocuklarda daha düşük dozlarda bile etkili olması beklenir. Ancak yine de hangi miktar aşının, hangi aralıklarla kaç doz yapılması gerektiği yapılan çalışmalar ile ortaya çıkacaktır.