Sağlık Bakanlığı 2024-2028 Stratejik Planı'nın (28SP) kamuoyuyla paylaşılmasının üzerinden 6-7 ay geçti. Gecikmiş olsa da Forum Sağlık 2023 gündem yaptı (https://www.youtube.com/
28SP dokümanı 'Durum Analizi' bölümü içerisinde yer alan (aşağıya alıntıladığım) üç başlıkta yapılan tespit ve tehdit değerlendirmeleri ile stratejik planın bütünü arasında ruh ve planlanan adımlar/hedefler açısından bir 'uygunluk' yok.
3.9. PESTLE Analizi (Political/Politik, Economic/Ekonomik, Social/Sosoyokültürel, Technological/Teknolojik, Envionmental/Çevre, Legal/Yasal))
3.10. GZFT Analizi (Güçlü yönler, Zayıf yönler, Fırsatlar, Tehditler)
3.11. Tespitler ve İhtiyaçların Belirlenmesi
PESTLE analizinin 'Politik' satırında 'Tespitler' ve 'Tehditler' sütunu altında yazanlar 2024-2028 döneminde yürütülecek faaliyetlerin ana eksenini oluşturması gereken cümlelerdir.
Tespit ve tehditlerde hem fikirsek küresel ve bölgesel savaş beklentisi çok yüksek ve buna hazırlanmak gerekir. Ülkemizde, savaşa dahil olup olmamanın ötesinde (ki Türkiye bir biçimde dahil), zaten artık iyice yönetilemez bir 'göç' sorunu yaşanmakta. Tespit ve tehditlerde mevcut 'göç sorunun' daha da boyutlanacağı söylenmektedir.
Ötesi Türkiye için çok yıkıcı bir ya da daha fazla (doğu ve batıda) deprem çok yakın süre içerisinde beklenmekte. Ne yazık ki biz, ikinci yılına yaklaştığımız 6 Şubat depremlerinin henüz fiziki sorunlarının bile çözülemediği bir haldeyiz. Ve son olarak
-küresel ölçekte salgın ve/veya pandemi olasılığı da elle tutulacak kadar gerçek bir tehdit olarak 'kapıda'.
Bu gerçekleri telaffuz eden bir stratejik planın 'sahibinin' yani Sağlık Bakanlığı'nın bunun idrakinde olarak sağlık alanında yapması gereken en öncelikli iş hemen bütün önceliğini ve imkanlarını birinci basamağa yönelendirmesidir.
İlginçtir, 28SP tespit yapmakla birlikte birinci basamağa yönelik özel bir telaşın hissedilmediği, ruhsuz bir doküman olarak hazırlanmış. Sanki birinci basamakta 'tıkır tıkır' işleyen bir sistem kurulmuş ve çalışır halde gibi yapılacaklar olağan bir hız ve seyirde takvimlendirilmiş. Oysa yukarıdaki tespit ve tehditleri yapan bir otoritenin buna paralel bir telaş ve öncelik değerlendirmesiyle kaynaklarını birinci basamağa 'yığması' beklenir. Hemen bütün birinci basamak sağlık tesislerini akla gelebilecek afetlere dayanıklı bir mimari ve yerleşimle, donanımla en geç bir yıl içerisinde tamamlaması, hekim başta olmak üzere ihtiyaca göre esneklik taşıyan çeşitlilikte ve sayıda sağlık profesyonelleri yerleştirmesi, yine ihtiyaç duyulan eğitimlerini tamamlaması, söz konusu birimleri maddi ve diğer özendirici adımlarla tercih edilen kurumlar haline getirmesi vb ilk akla gelebilecek adımlar arasındadır. Ne var ki birinci basamakta hedefler ve adımlar tespit ve tehditlerle tutarsızdır.