Dirençli/dayanıklı tarım-gıda sistemleri üzerine...
Değerli okurlar/yazarlar,
Sağlıklı gıda en temel insan hakkı.
Hepimiz bunu biliyoruz, ama milyonlarca insan sağlıklı gıdaya erişemediğinde ne(ler) yapılacağını da biliyor muyuz?
Bugün, zaten önceden de var olan gıdaya erişim sorunu pandemiyle beraber derinleşti.
Dolayısıyla, gıdaya erişim sorununu çözme meselesi daha da önem kazandı.
Bu kapsamda, gıda arzı ve/veya talebi ile ilgili çok sayıda yanıt bekleyen soru var. Bunlardan birisi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) tarafından "Gıda arzı risk altında mı?" sorusu.
Bu sorunun bir önceki aşaması COVID-19 sürecinin bir kez daha altını çizdiği "gıda güvencesi (food security)" sorunu. Bir başka ifadeyle, sağlıklı gıdaya ERİŞEMEME sorunu. Pandemi, iklim sorunu, çatışmalar, dengesiz sistemler dünyada var olan sağlıklı gıdaya herkesin ERİŞEMEMESİ sorununu derinleştirmiştir. Yetersiz beslenme, açlık mücadelesi daha da önem kazanmıştır.
Değerli okurlar, yazarlar,
Gıda, sofralarımıza gelirken üç temel "yolculuk" yapar:
- Üretim
- Dağıtım
- Tüketim
Gıda ve Tarım Organizasyonu, bu yolculuğun başarısının DAYANIKLI/DİRENÇLİ TARIM-GIDA SİSTEMLERİ ile sağlanabileceğine işaret etmektedir. Önerilen yaklaşımın genişliği dikkat çekmektedir. Bu noktada, sağlığın geliştirilmesi için önemli anahtarlardan birisi olan ve evrensel olarak kabul gören "Bütün Politikalarda Sağlık" vurgusunu hatırlamakta yarar bulunmaktadır.
Transdisipliner yaklaşıma ihtiyaç duyan gıda gibi bir konuda tıp/sağlık/halk sağlığı/beslenme alanlarındaki "sınırlı" yetkinliklerimle bulabildiğim/bulabileceğim yanıtların da "sınırlı" olduğunu düşünüyorum. Daha fazlasını öğrenmek, doğruyu üretmek için yuvarlak bir masa etrafında konunun sağlık, tıp, tarım, ziraat, ekonomi, gıda, beslenme, hukuk gibi bütün bileşenleriyle tartışılması ne güzel olur...
Ne dersiniz?
FAO içeriği için kaynak:
https://www.fao.org/state-of-food-agriculture/en/
Bütün politikalarda sağlık kavramı için kaynak:
https://www.who.int/publications/i/item/9789241506908