Ülkemizde uzunca bir süredir ʺilaç yokluğuʺ konuşuluyor, birçok mecrada değişik veçhelerden ele alındı. Şu günlerde bu konuyu dile getirirken halk sağlığının çıkarıyla kaderini ortaklaştırması gereken eczacılar, meseleyi kamuoyuna aktarırken kavram setini doğru yerden kurmakla da mükellef.

Tarımsal üretim büyük ölçüde kadın emeğine dayanmaktadır. Hem üretim hem de yeniden üretimin sorumluluğunu yüklenen kadının iş yükü oldukça fazladır.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla içinde bulunduğum akademi alanında kadın olmakla ilgili bir yazı yazmak istedim.

K. Gökten pandemide değişen tüketim alışkanlıklarının e-ticareti canlandırırken yeni bir çalışma modelini- GİG modeli- de yaygınlaştırdığını, bağımsız kuryelerin önemli bir sömürüye maruz kaldığını ve Trendyol ile bir eylemlilik sürecinin başladığını belirtti.

Siyaset kimilerine göre çeşitli farklılıklardan doğan çatışmaya dayanıp, konusunu değerlerin paylaşılması oluşturur. Bu çatışmada hedef iktidarın ele geçirilmesidir. Ancak siyaseti sadece çatışma ve iktidar kavgası anlamında düşünmek yanıltıcıdır.

Sebiha hocam çok güzel anlatmış. "Asıl iş bölünerek, parçalara ayrılarak alt işverene verilemez. Hekimlik hizmetleri asıl işin bir bölümü olduğundan bu işlerin alt işverene devredilmesi uzmanlık gerektiren bir durum ve teknolojik gerekçeler yoksa muvazaalıdır" diye ifade etmiş.

Önceki PAY’da özel hastanelerde muvazaalı şekilde alt işveren olmaya itilen hekimlerin durumundan söz ettik. İşverenler özellikle ücretleri düşürmek, çalışma koşullarını geriye götürmek, işverene yüklenen sosyal güvenlik, vergi gibi yükümlülüklerden kaçınmak...

Her ne kadar Platform işçileri ile ülke gündemine yerleşmiş olsa da, kendi adına çalışan (self-employed) büyük bir kitle var. Bu tür çalışma küresel çalışma ilişkileri düzeyinde de bir sorun alanı olarak tartışılıyor.

Türkiye'de "işverenlerin başına bir şey gelmesin" diye kaçak maden ocaklarında çalıştırılan işçilerin çalıştırıldıkları maden ocağının sahibi olduklarına ilişkin belge düzenlendiğini öğrenmiştim. Burada niyet de işin nereye uzanacağı da son derece açık.

Tam bu konuda çok güzel bir kitap çıktı İletişim yayınlarından. Özlem İlyas kendi yüksek lisans tezinden ürettiği “Freelance emek: ofissiz çalışmanın sınıfsallığı” başlıklı kitabında neoliberal girişimcilik söyleminin eleştirel bir analizi üzerinden freelance çalışanların sınıfsal konumları üzerine bir tartışma yürütüyor.

Süreçte denetim ve işin sonucunda elde edilen artı değere kimin tarafından el konulduğu önemli. Özel hastanelerde şirket kurdurularak istihdam edilen hekimler açısından süreç "muvazaa" kavramı ile açıklanabilir. Onu da başka bir yazıda açıklayalım.

Serbest çalışmaya dair en önemli söylemlerden birisi "kendi işinin patronu olmak". Peki kendi işinin patronu olmak kendi emek sürecin üzerindeki denetimin sana ait olması demek değil midir?

İşçi kavramının en önemli özelliklerinden birisi "bağımlılık" unsurudur. İşçi iş sözleşmesi ile işverene bağımlı çalışır. Bu unsur işçi ve işverenin birbirine karşı çeşitli hak ve borçlarla donatılması anlamına gelir.

Burawoy'un kavramsallaştırmasından devam edersek; kapitalizmin 1970'li yıllarda içine girdiği yapısal krizden çıkış için uygulanmaya başlanan neoliberal politikalar kapsamında, devletin ekonomideki rolü yeniden yapılandırılmıştır. Devletin emeğin yeniden üretimindeki rolü zayıflarken, piyasa tekrardan ana aktör haline gelmiştir.

"Bir de hekimlerin yıllar önce bu emek rejimi bir seçenek olarak ortaya çıkarıldığında kendileri için daha yararlı sanıp tercih etmeleri, buna imkan sağlayan SGK düzenlemeleri aklıma geliyor.

Sosyal bilimci, iktisatçı hocalarımızdan ne çok öğreniyoruz. Kerem Gökten ve Merve Kayaduvar Hocalarımız'ın açtığı tartışmayı çok güzel değerlendiren Güray Hocamız hekimlere dayatılan çalışma rejiminin, bugünlerde kurye emekçileri için tartışılan "esnaf kuryelik" rejimine benzerliğini ortaya koymuş.

Kerem hocam çok güzel bir konuya parmak basmış. Erkan Kıdak tarafından hazırlanan "KARGO TAŞIMACILIĞINDA KENDİ HESABINAÇALIŞMA ALDATMACASI ESNAF KURYE MODELİ" isimli raporda ortaya koyulduğu gibi...

Pandemi, tüketim alışkanlıklarımız içinde bir süredir ağırlık kazanan e-ticaretin kullanımını daha da arttırdı. Pandeminin ilk aylarında varlığına rastlanan "bir süre sipariş vermeseniz ne olur, kuryelerin sağlığını düşünün" biçimindeki eleştiriler zaman içinde sönümlendi ve hemen herkes kendini sipariş butonlarını tıklar vaziyette buldu.

BOTAŞ özellikle soğuk zincirin önemli olduğu ilaç, et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri işletmelerindeki elektrik kesintisini sonlandırma kararı aldı.

Doğalgaz sağlanan ülkelerle yaşanan çeşitli sorunlar nedeni ile işyerlerine belirli bir süre için doğalgaz ve elektrik verilmesinde kısıntı yapılacağı açıklandı. Üretim yapan yerin özelliğine göre sorun farklılaşsa da büyük olduğu bir gerçek.

Kamu hizmetlerinde istihdamdaki dönüşüm; özelleştirmeler (kamu kurumu ve kamu görevlisi sayısını azaltma), taşeronlaşma (çeşitli kamu hizmetlerinin özele devredilmesi), kamu personelinin kadro şekillerinin değiştirilmesinin (DMK 4A yerine 4B istihdamı, DSS, ücretli öğretmenlik, sözleşmeli çalışma vb.) yanı sıra ücret esnekliği ile de sağlanmaktadır.

Bugünlerde toplumu en çok meşgul eden konuların başında, her ne kadar görece %50 gibi yüksek oranda bir zam (net 4253,40 TL) tespit edilmiş olsa da asgari ücret tartışmaları yer almaktadır.