Candan Coşkun
Sağlıkta Teşvik Sisteminin Tetikçi Kolu: Hastane Koordinasyon Kurulu
Hekimliğin ayarları ile oynayan  “şifre yasalara” 21 Şubat 2024´ te bir yenisi eklendi. Kabul edilen sağlık torba yasası ile yeni teşvik sistemi yap-bozunun bir parçası...
Cem Kılınç
Kavganın Şafağı
Deprem bölgesinden gelen sonuçları gören iki dirhem yardımda bulunmuş tuzu kuru ʺorta sınıfʺ düzen ʺmuhalifiʺ on binlercesi ölüp yüz binlercesi travmalar içinde kıvranan halka ahlaksız yakıştırmalarla ahkam kesip, iki dirhemini helal etmediğini beyan ediyor.
Emirali Karadoğan
MESEM’ler eliyle yaratılan yeni olgu: öğrenci işçi sömürüsü
Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM); çocuk işçiliğinin kamu eliyle meşrulaştırıldığı, neo-liberal ideolojiye uygun bir şekilde, eğitimin metalaştırıldığı kurumların yeni adı.
Sebiha Kablay
Herkes İşveren veya İşveren Vekili Olabilmeli mi?
“İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Denetim Sorunu-Piyasaya Teslim Edilmiş Bir Denetim (?)” başlıklı yaklaşık altı ay önce yazdığım payda; iş güvenliği denetiminin piyasaya bırakıldığını belirtmiştim.
Berra N. Kalkan
Yükseköğrenime erişebilmek
Üniversiteye başladığımda şehrin işçisinin, köylüsünün, memurunun çocuklarıyla şehrin kalburüstü ailelerinin çocuklarının eşitçe adilce bir arada aynı sıralarda eğitim alıyor olması beni çok duygulandırmış, tüylerimi diken diken etmişti.
Sebiha Kablay
Sağlığın Kendisi Metalaşırken Ölümler de Olağanlaşıyor
Sağlıkta Dönüşüm Programı sağlık hizmetlerindeki metalaşmayı hızlandırmış, sağlık alanını koruyucu hekimlikten, tedavi edici hekimliğe, ilaçtan, sağlık mesleklerinin çalışma koşullarına kadar pek çok konuda rekabete konu etmiştir.
Sebiha Kablay
Bir Hizmet Alma Aracı Olarak Şiddet
6 Temmuz 2022´de bir hekim ve avukat yaptıkları iş nedeniyle saldırıya uğrayarak öldürüldü. Şiddet her geçen gün bir iletişim türü olarak hayatımızda daha fazla yer ediyor. Bir konuda haksızlığa uğradığını düşünen kişilerin bir bölümü yumruğa veya silaha sarılmayı bir hak olarak görüyor.
Sebiha Kablay
Kömür Karası
Kömür gibi kara bir gün. O alnındaki kömür karası değil,
Sebiha Kablay
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Denetim Sorunu-Piyasaya Teslim Edilmiş Denetim (?)
Emirali Hocanın da belirttiği gibi 6331 sayılı Yasa ile işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında sihirli bir el değmiş gibi (belki de görünmez el) sorunların çözüleceği düşünülüyordu. Ancak önceki PAY´da da belirtildiği üzere sorunlar çözülmek bir yana giderek büyüdü.
Sebiha Kablay
Sendikal Özgürlüklerin Güvencesi
Sendikal örgütlenme çoğu zaman çalışanlar için bir sopaya dönüşebilmekte işçi iseniz işten çıkarılmanıza, memur iseniz haklı taleplerinizin karşılanmamasına neden olabilmektedir. Ülkemizde sendikal güvenceye ilişkin düzenlemeler hakkında biraz hatırlatma yapalım.
Moderatör
Kadınız, Yaşamdan ve Barıştan Yanayız-8 Mart Kadın Gündemli Paylaşımlar
S. Kablay kadınların çalışma hayatına ilişkin sorunlarını; çalışma hayatına girişi zorlaştıran süreçler, kadın olunması nedeniyle çalışma hayatında yaşanan ve çalışma hayatında kalmayı toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle zorlaştıran sorunlar olarak üç temel alanda incelenebileceğini belirtip bunlara örnekler verdi.
Osman Elbek
Orta Sınıf ve Hekimler
Tanıl Bora'nın başka bir bağlamda yazdığı bir yazıda yer olan şu satırları, hekimler ve hekim sendikaları bağlamında düşünmemiz olanı biteni anlamak açısından katkı sunabilir:
Merve Kayaduvar
Yeni Açıklanan Düzenlemeler Sorunlara Çare Olur mu?
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 14 Mart Tıp Bayramı dolayısıyla yaptığı konuşmada açıklanan sağlık alanında gerçekleştirilecek yeni düzenlemeler;
Sebiha Kablay
Bir Rıza ve Ekonomik Şiddet Aracı Olarak Performansa Dayalı Ödeme
Neoliberal politikaların sağlık alanına yansıması; hastanelerin özerkleştirilmesi, kimi hizmetlerin (temizlik, güvenlik, yemek vb.) taşerona devredilmesi, döner sermayeden ücreti ödenen ya da 4B kadrosunda kamu görevlisi istihdamı ile başlamış...
Sebiha Kablay
Pandemi- Tele Çalışma ve Kadınlar
Pandemi sonrası tele çalışma (uzaktan çalışma) bir zorunluluk olarak hayatımıza girdi. Özel sektörde bazı alanlarda uzun yıllardır kullanılan yöntem kamu da dahil olmak üzere özellikle sokağa çıkma kısıtlamalarının yaygın olduğu dönemde yoğun olarak kullanıldı, bazı alanlarda yoğunluğu azalsa da hala kullanılıyor.
Nihan Ciğerci Ulukan
Tarımsal Üretimde Kadın Emeği
Tarımsal üretim büyük ölçüde kadın emeğine dayanmaktadır. Hem üretim hem de yeniden üretimin sorumluluğunu yüklenen kadının iş yükü oldukça fazladır.
Sebiha Kablay
Çalışma Hayatı ve Kadın
Kadınların çalışma hayatına ilişkin sorunlarını üç başlıkta toplayabiliriz. 1. Bunlardan ilki kadınların çalışma hayatına katılımını zorlaştıran süreçlerdir. Kadınların eğitimden eşit şekilde yararlanamaması, ataerkil örüntüler veya dini inanışlar, toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle ev içi sorumlulukların yüklenmesi, erken evlilik çalışma hayatına katılmayı engellemekte ya da zorlaştırmaktadır.
Moderatör
Freelance Çalışma Tartışmaları ve Özel Sektörde Şirket Sözleşmesi ile Çalıştırılan Hekimler
K. Gökten pandemide değişen tüketim alışkanlıklarının e-ticareti canlandırırken yeni bir çalışma modelini- GİG modeli- de yaygınlaştırdığını, bağımsız kuryelerin önemli bir sömürüye maruz kaldığını ve Trendyol ile bir eylemlilik sürecinin başladığını belirtti.
Sebiha Kablay
Sendika-Siyaset İlişkisi
Siyaset kimilerine göre çeşitli farklılıklardan doğan çatışmaya dayanıp, konusunu değerlerin paylaşılması oluşturur. Bu çatışmada hedef iktidarın ele geçirilmesidir. Ancak siyaseti sadece çatışma ve iktidar kavgası anlamında düşünmek yanıltıcıdır.
Emirali Karadoğan
İşkolu sendikacılığı - Meslek sendikacılığı tartışmalarına katkı
Son dönemlerde doktorların meslek temelli sendikalar kurduklarını görüyoruz. Tabii bu da başlı başına farklı tartışmaları beraberinde getirdi. Kurulan sendikaların ideolojik ve siyasi amaçlarından bağımsız olarak, bunların işlevselliği de bir tartışma konusu.
Sebiha Kablay
İşkolu Sendikacılığı-Meslek Sendikacılığı Tartışmaları
Meslek sendikacılığı, işkolu sendikacılığı, işyeri sendikacılığı vb. çeşitli sendikal örgütlenme modelleri dönem dönem farklı gerekçelerle tercih edilebiliyor. Ülkelerin örgütlenme çeşitliliğini önleyecek şekilde düzenlemeler yapması ise özellikle uluslararası kuruluşlar (ILO başta olmak üzere) tarafından eleştiriliyor.
Osman Elbek
Hekimler Kimlerdir?
Hekimlerin hangi sınıfa mensup olduğuna ve sergiledikleri tutuma dair ufuk açıcı bir yazı paylaşmak istiyorum. Hekimlerin özel olarak mesleki alanlarını gözeterek sendikalaşmaya çalıştıkları şu günlerde klasik Marksist analiz ve kavramsallaştırmanın ötesine geçmek ve Türkiye'yi anlamak bakımından değerli bir yazı olduğunu düşünüyorum.
Sebiha Kablay
Nitelikli iş değil, niteliği gereği uzmanlık gerektiren işler
Merve hocamın dikkat çektiği konu İşHukukunda sık uyuşmazlık çıkan konular arasında. Yasa açıkça niteliği gereği uzmanlık gerektiren işten söz ediyor. Yani nitelikli işten söz etmiyor.
Merve Kayaduvar
Tıpta uzmanlık muvazaayı ortadan kaldırır mı?
Sebiha hocam çok güzel anlatmış. "Asıl iş bölünerek, parçalara ayrılarak alt işverene verilemez. Hekimlik hizmetleri asıl işin bir bölümü olduğundan bu işlerin alt işverene devredilmesi uzmanlık gerektiren bir durum ve teknolojik gerekçeler yoksa muvazaalıdır" diye ifade etmiş.
Sebiha Kablay
Muvazaalı İş İlişkisi Örnekleri
Önceki PAY’da özel hastanelerde muvazaalı şekilde alt işveren olmaya itilen hekimlerin durumundan söz ettik. İşverenler özellikle ücretleri düşürmek, çalışma koşullarını geriye götürmek, işverene yüklenen sosyal güvenlik, vergi gibi yükümlülüklerden kaçınmak...
Sebiha Kablay
Özel Sektörde İstihdam Edilen Hekimler ve Muvazaalı İş İlişkileri
Özel hastanelerde istihdam edilen hekimler yakın zaman kadar iş sözleşmesi ile çalışmakta olup işçi sayılmakta ve 4857 sayılı İş Yasasının sağladığı haklardan faydalanmaktaydılar. Ancak son yıllarda yaygın olarak özel hastaneler bu tip sözleşmeler ile hekim istihdam etmekten vazgeçerek “freelance” olarak da sayılabilecek bir çalışma biçimi ile hekimlerle sözleşme yapmaktadır.
Emirali Karadoğan
"Bağımsız" çalışan (self-employed) kimdir? Platform işçilerinin / moto-kuryelerin vb statüsü nedir?
Her ne kadar Platform işçileri ile ülke gündemine yerleşmiş olsa da, kendi adına çalışan (self-employed) büyük bir kitle var. Bu tür çalışma küresel çalışma ilişkileri düzeyinde de bir sorun alanı olarak tartışılıyor.
Moderatör
Asgari Ücret Tartışmaları
Yaklaşık bir ay önce Pandemi Sonrası dosyası Sosyal Politika grubundan Özgün Millioğulları Kaya ile Emirali Karadoğan asgari ücret konusunda “Düşük Asgari Ücret Sağlığa Zararlıdır” başlığıyla bir paylaşım yaptı.
Merve Kayaduvar
Freelance Emek: Ofissiz çalışmanın Sınıfsallığı
Tam bu konuda çok güzel bir kitap çıktı İletişim yayınlarından. Özlem İlyas kendi yüksek lisans tezinden ürettiği “Freelance emek: ofissiz çalışmanın sınıfsallığı” başlıklı kitabında neoliberal girişimcilik söyleminin eleştirel bir analizi üzerinden freelance çalışanların sınıfsal konumları üzerine bir tartışma yürütüyor.
Sebiha Kablay
Muvazaalı çalışma ilişkileri-hekim emeği
Süreçte denetim ve işin sonucunda elde edilen artı değere kimin tarafından el konulduğu önemli. Özel hastanelerde şirket kurdurularak istihdam edilen hekimler açısından süreç "muvazaa" kavramı ile açıklanabilir. Onu da başka bir yazıda açıklayalım.
Merve Kayaduvar
Emek süreci üzerindeki denetim kime ait?
Serbest çalışmaya dair en önemli söylemlerden birisi "kendi işinin patronu olmak". Peki kendi işinin patronu olmak kendi emek sürecin üzerindeki denetimin sana ait olması demek değil midir?
Sebiha Kablay
GİG "Freelance" Modeli Çalışma- "Bağımsız İşçi" Olur mu?
İşçi kavramının en önemli özelliklerinden birisi "bağımlılık" unsurudur. İşçi iş sözleşmesi ile işverene bağımlı çalışır. Bu unsur işçi ve işverenin birbirine karşı çeşitli hak ve borçlarla donatılması anlamına gelir.
Merve Kayaduvar
hegemonik despotik fabrika rejimleri
Burawoy'un kavramsallaştırmasından devam edersek; kapitalizmin 1970'li yıllarda içine girdiği yapısal krizden çıkış için uygulanmaya başlanan neoliberal politikalar kapsamında, devletin ekonomideki rolü yeniden yapılandırılmıştır. Devletin emeğin yeniden üretimindeki rolü zayıflarken, piyasa tekrardan ana aktör haline gelmiştir.
Merve Kayaduvar
Sermayenin hegemonik projesini kabul ettirme gücü
"Bir de hekimlerin yıllar önce bu emek rejimi bir seçenek olarak ortaya çıkarıldığında kendileri için daha yararlı sanıp tercih etmeleri, buna imkan sağlayan SGK düzenlemeleri aklıma geliyor.
Bayazıt İlhan
Özel hastanede fatura keserek çalışmaya zorlanan hekimlerin durumu kargo sektöründe tartışılan "esnaf kuryelik" düzenine benziyor mu?
Sosyal bilimci, iktisatçı hocalarımızdan ne çok öğreniyoruz. Kerem Gökten ve Merve Kayaduvar Hocalarımız'ın açtığı tartışmayı çok güzel değerlendiren Güray Hocamız hekimlere dayatılan çalışma rejiminin, bugünlerde kurye emekçileri için tartışılan "esnaf kuryelik" rejimine benzerliğini ortaya koymuş.
Güray Kılıç
Özel hastanelerde çalışan hekimler işçi midir? Yoksa patronların iş ortağı mıdır?
"Hizmet sözleşmesinin taraflarının ikisini de firma yada girişimci olarak kodlayan hukuksal yenilikler ve işletme bilimi ideolojisinin "kendinin patronu ol" mottosuyla parlattığı, iş güvencesi ve iş güvenliğinin hiçe sayıldığı bu ilişki biçimi insani çalışma koşullarının uzağına düşen kitleleri işçi olmaktan çıkarır mı?"
Merve Kayaduvar
Hegemonik despotik emek rejimi olarak "esnaf kuryelik"
Kerem hocam çok güzel bir konuya parmak basmış. Erkan Kıdak tarafından hazırlanan "KARGO TAŞIMACILIĞINDA KENDİ HESABINAÇALIŞMA ALDATMACASI ESNAF KURYE MODELİ" isimli raporda ortaya koyulduğu gibi...
Kerem Gökten
Trendyol mücadelesi: İşçinin mi, girişimcinin mi kazanımı?
Pandemi, tüketim alışkanlıklarımız içinde bir süredir ağırlık kazanan e-ticaretin kullanımını daha da arttırdı. Pandeminin ilk aylarında varlığına rastlanan "bir süre sipariş vermeseniz ne olur, kuryelerin sağlığını düşünün" biçimindeki eleştiriler zaman içinde sönümlendi ve hemen herkes kendini sipariş butonlarını tıklar vaziyette buldu.
Sebiha Kablay
Botaş, üç sektör için doğalgaz kesintisi kararını değiştirdi
BOTAŞ özellikle soğuk zincirin önemli olduğu ilaç, et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri işletmelerindeki elektrik kesintisini sonlandırma kararı aldı.
Sebiha Kablay
Doğalgaz ve elektrik kesintileri
Doğalgaz sağlanan ülkelerle yaşanan çeşitli sorunlar nedeni ile işyerlerine belirli bir süre için doğalgaz ve elektrik verilmesinde kısıntı yapılacağı açıklandı. Üretim yapan yerin özelliğine göre sorun farklılaşsa da büyük olduğu bir gerçek.
Sebiha Kablay
Uzaktan çalışmanın -tele çalışma- yarattığı teknoloji ve elektrik bağımlılığı, bunların yokluğunda oluşan anksiyete
Pandemi öncesi dönemde daha ziyade özel sektörde uygulama alanı bulan bir esnek çalışma biçimi olarak tele çalışma kamu sektörünü de içine alarak uygulama alanını genişletti. Covid-19'ın bulaşıcı özelliği bu tip çalışmayı uzunca bir süre zorunluluk haline getirdi. Yaygın olarak eğitim alanında da kullanıldı.
Ali Rıza Güngen
Sağlık harcamaları dahi kısılır mı?
Hocalarımızın zaten bildiği üzere tr.deki sağlık harcamaları kalıbı cari olarak harcama artışlarını sürekli kılıyor, ancak bu harcama kalıbı devletin esasen özel sermaye sahiplerine daha fazla aktarım yaparken, daha fazla bütçe ayırması gereken yerlere para ayrılmamasına neden oluyor.
Merve Kayaduvar
genç işsizliği toplumu tahrip eden bir tümör!
TÜİK'e göre, 2020 yılında gerçekleşen genç işsizliği oranı yüzde 25,3'tür. Yükseköğretim mezunu genç nüfustaki işsizlik oranı yüzde ise 35,8 olmuştur.
Sebiha Kablay
Ücret esnekliği ve esneklik uygulamalarının kamuda artışı
Kamu hizmetlerinde istihdamdaki dönüşüm; özelleştirmeler (kamu kurumu ve kamu görevlisi sayısını azaltma), taşeronlaşma (çeşitli kamu hizmetlerinin özele devredilmesi), kamu personelinin kadro şekillerinin değiştirilmesinin (DMK 4A yerine 4B istihdamı, DSS, ücretli öğretmenlik, sözleşmeli çalışma vb.) yanı sıra ücret esnekliği ile de sağlanmaktadır.
Sebiha Kablay
Güncelleme zinciri
Bu yazıya son şeklini vermek epey zor oldu. Ülkede fiyatların, döviz kurlarının sürekli değişmesi, asgari ücrete asgari geçim indiriminin eklenip eklenmeyeceği, asgari ücretten gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı gibi konular paylaşımı geciktirdi.
Emirali Karadoğan
Düşük Asgari Ücret Sağlığa Zararlıdır
Bugünlerde toplumu en çok meşgul eden konuların başında, her ne kadar görece %50 gibi yüksek oranda bir zam (net 4253,40 TL) tespit edilmiş olsa da asgari ücret tartışmaları yer almaktadır.