ForumSağlık2023

Bir Hizmet Alma Aracı Olarak Şiddet

Sağlıkçılar

6 Temmuz 2022'de bir hekim ve avukat yaptıkları iş nedeniyle saldırıya uğrayarak öldürüldü. Şiddet her geçen gün bir iletişim türü olarak hayatımızda daha fazla yer ediyor. Bir konuda haksızlığa uğradığını düşünen kişilerin bir bölümü yumruğa veya silaha sarılmayı bir hak olarak görüyor. Bu tür magandalar her yerde. Bu tür davranışların hoş karşılanması, şiddete başvuran kişilerin bunun sonuçlarından çok fazla etkilenmemesi şiddeti arttıran bir etki yaratıyor. Toplumsal hayatımızda “zorba”ların sayısı ve hakimiyeti giderek artıyor. Sağlık hizmetinin sunulduğu kurumlar da son yıllarda şiddet vakalarının en fazla olduğu yerlerin başında geliyor. Bunun en önemli sebebi sağlık hizmetlerinde gururla sunulan dönüşüm programıdır.

Neoliberal politikalar sağlık hizmetlerinde önemli bir değişim yaratmış, bu değişim sonucunda hasta artık müşteriye dönüşmüştür. Çünkü sağlık piyasa koşullarında satın alınabilen bir hizmet olmuştur. Sistemdeki bu dönüşüm özellikle verimlilik ve kaliteyi artırma gerekçeleri ile bazı uygulamaların değiştirilmesine neden olmuştur. Bu durum sağlık çalışanlarının iş yoğunluğunu artırmaktadır. Kamudaki istihdam oranlarının azalması ve istihdam biçimlerinin değişmesi, iş yoğunluğu ile birleştiğinde hizmetlerin zamanında yetiştirilebilmesi için önemli bir baskı ortaya çıkmaktadır. Bu sistemde hasta ve yakınları “Hasta Hakları, SABİM, CİMER” gibi uygulamalarla sağlık çalışanları üzerinde bir denetim ve psikolojik şiddet uygulamaktadır. Ancak çoğu kere durum psikolojik şiddet ile son bulmamakta, çalışana fiziksel şiddet de uygulanmaktadır. Sistemde yaşanan dönüşüm sağlık sistemine rekabeti entegre ederek aslında sağlık çalışanları arasındaki çalışma barışının bozulmasına da neden olmuştur. Şiddete karşı çeşitli düzenlemeler ve Beyaz Kod çağrısı uygulansa da rakamlar uygulamanın şiddeti engellemediğini ortaya koymaktadır. Çünkü uygulama olay anı veya sonrasına yöneliktir. Oysa şiddeti henüz ortaya çıkmadan önlemek gerekmektedir. Bu ise sadece sağlık işyerlerinde değil her alanda şiddetle mücadele ile mümkündür. 

Bireysel silahlanmanın önüne geçmemek, şiddet uygulayanlara çeşitli gerekçelerle ceza indirimi yapılması hiç kuşkusuz bu mücadeleyi olumsuz etkilemektedir. Ayrıca küçük yaşlarda verilecek “saygı eğitimi” belki de pek çok alandaki şiddet sorununu azaltabilir. Sağlık işyerlerinde ise hasta ve yakınlarının her alana müdahalesinin engellenmesi, gereksiz şikayetlerin dikkate alınmaması, bu yerlere silahla girişin önlenmesi, kuralların görsellerle sık sık hatırlatılması, ancak bunun yanı sıra sağlıklı bir hasta ve hasta yakını bilgilendirme sisteminin kurulması gerekmektedir. Ayrıca piyasa ve rekabet baskısı hissetmeden hizmetin verilmesi de şiddeti azaltıcı etki yaratacaktır.

 Şiddetin bir hizmet alma aracı olarak kullanılmasının önlenmesi, bu sistemi kurgulayan ve yönetenlerin temel görevidir.

Konuya ilişkin yazdığım yazıya aşağıdaki linkten ulaşılabilir. https://calismaortami.fisek.org.tr/icerik/saglik-calisanlarina-siddet/